У фінале конкурсу “Таленты Беларусі”
Сям’я можа быць крыніцай натхнення, упэўнена студэнтка філфака, двойчы маці, сябар Саюза пісьменнікаў і паспяховы арганізатар моладзевых праектаў у БДУ. Як у “КЛУмБы” адраслі “Карані”, чаму другое дзіцятка даецца лягчэй за першае, хто цэнтруе сусвет і дзе ўзяць добрага мужа – пра ўсё распавядае Кацярына Роўда.
Мне хацелася назваць нашу гутарку “Простыя словы, простыя рэчы”, але чым больш думаеш пра тую “простасць”, тым выразней бачыш, што недарма кажуць: дзе проста – там анёлаў процьма…
На прэзентацыі зборніка “Кветкавыя ветразі”
Карані і клумбы
Праект “Карані” Кацярына прадставіла на конкурсе “Найлепшы моладзевы праект”. За аснову праекта ўзяты клуб аматараў мастацкага слова “КЛУмБа”, што заснаваны пры Фундаментальнай бібліятэцы БДУ. Тут сабраны маладыя пісьменнікі-пачаткоўцы з розных факультэтаў – на пасяджэннях штомесяц збіраецца каля 30 чалавек, адбываюцца сустрэчы з вядомымі пісьменнікамі, выдадзена кніжка твораў маладзёнаў “Кветкавыя ветразі” (2016).
Першае пасяджэнне “КЛУмБы”
Усе працуюць у розных напрамках, але Кацярына, як адзін з завадатараў “КЛУмБы”, вылучае наступныя агульныя карані, адчувальныя ў творах большасці клумбаўцаў: па-першае, зварот да моўнай і літаратурнай спадчыны беларусаў і, па-другое, зварот моладзі да хрысціянскіх каштоўнасцяў. На “КЛУмБе”, лічыць паэтка, гадуюцца вартыя “кветкі”, якiя ўжо трэцi год прадстаўляюць БДУ на розных знешніх пляцоўках і форумах.
З бабуляй
“Мой светлы, хоць і просты, верш”
Чалавекам, які разгледзеў у Кацярыне творчую натуру, была бабуля – яна чытала ўнуччыны вершы, паказвала іх людзям. Вучыла яе прыпевачкам і песням – той крыніцы пракаветнай народнай мудрасці, адкуль чэрпалі найлепшыя нашы майстры слова. Прыгожая вёсачка Савічы, што на беразе Бярэзіны ў Валожынскім раёне, шматдзетныя сем’і мамы і таты, звычайныя рабочыя, два брацікі, аматары да вершыкаў, прыпевак і маленькіх канцэртаў, якія ладзіла іх сястрыца – вось тая няхітрая і мірная атмасфера, у якой гадавалася паэтка. “Бабуліна хата была цэнтрам сусвету, – згадвае Кацярына. – На святы, асабліва на Вялікдзень, збіралася ўся сям’я, дзеці, унукі, праўнукі, проста госцi. І гэта ўтварала пачуццё адзінства, якое засталося і па смерці бабулі”. Сёння, калі можна чуць пра страту сувязі пакаленняў, пра знікненне пашаны да пажылых людзей, раптам так пранізліва гучаць вершы з любоўю да памерлай бабулі: “Ну как ты там? Какое оно, небо? // А ножки? Баб, а ножки не болят? <…> Встречай меня в деревне, как и прежде, // Касаясь плеч холодным ветерком” (“Водар белага наліву”, с. 42). У дэбютны зборнік “Водар белага наліву” сабраны вершы Кацярыны на беларускай і рускай мовах, а гаваркая назва першага раздзела “Мой родны край, маё натхненне” добра акрэслівае тэматыку вершаў: мова, радзіма, маці, сям’я.
Міхась Пазнякоў пасвячае ў пiсьменнiкi
Рэдактарам кнігі выступіў Міхась Пазнякоў – старшыня мінскага гарадскога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі, а таксама “хросны бацька” “КЛУмБы”, які быў на першым паседжанні клуба і дасюль падтрымлівае яго ўдзельнікаў на мерапрыемствах. Аўтарка згадвае: “Карэктарскія-рэдактарскія праўкі ў кнізе, канечне, былі, але Міхась Паўлавіч ніколі не закрэсліць, не скажа – вось гэта выкінь, а накіруе, падкажа, адзначыць, што варта было б падправіць, аддасць табе папачку – падумаеш тыдзень-два, сам папрацуеш над сваімі вершамі”. Кацярына друкавалася ў “ЛіМе”, часопісах “Маладосць” і “Белая Вежа”, альманахах “Дзьмухавец” і “Сафія”, неяк падборка друкавалася і ва “Універсітэце”.
— Што даюць публікацыі?
— Ганарары! – смяецца суразмоўца. – Канечне, гэта і новая аўдыторыя, а яшчэ важна, каб пачыталі прафесіяналы.
А зірнуць на літаратуру больш прафесійным зрокам было даўняй марай дзяўчыны – той самай, якая прывяла яе ў свой час з дэкрэту на філфак…
Дзень нараджэння Лёшы i Палiнкі
Дзеці вучобе спрыяюць?
Даўней у маскоўскі літаратурны інстытут не бралі без досведу працы – каб маладзёны спярша “хлябнулі” сапраўднага жыцця, а тады ўжо пнуліся ў літаратуру. Кацярына прайшла свае “жыццёвыя ўніверсітэты” – скончыўшы маладзечанскі гандлёвы прафесіянальна-тэхнічны ліцэй, працавала прадаўцом, потым перабралася за мужам у сталіцу і ўладкавалася на ААТ “Керамін”, дзе давялося два гады працаваць лiцейшчыкам. Затым нарадзілася дзіцятка, і Кацярына з галавой сышла ў сям’ю. Ды вершам, што пісала з 5 класа, не ляжалася ў стале, і вабіў філфак БДУ. У дэкрэце і пачала рыхтавацца да паступлення ва ўніверсітэт: “Дзе малога вучыла, а дзе і сама штосьці падчытвала”. Хацелася зірнуць на літаратуру на новым узроўні, займацца любімай справай, і не ў якасці хобі, а больш сур’ёзна. Не ў гандлі бачыла сябе, а ўсё ж бліжэй да літаратурна-рэдакцыйнай дзейнасці – бліжэй да кнігі, да слова, каб “і сваё жыццесцвярджальнае слова таксама пакінуць у гісторыі”. Калі сынку споўнілася тры гады, паступіла (у 2009 г.). А на 4 курсе нарадзілася дачушка. І хаця, як адзначае Кацярына, дзеці заўсёды чаканыя, а тым больш у сям’і і ў каханні, другое дзіцятка атрымалася своеасаблівым сюрпрызам на Каляды: “Спярша мяне трошкi калаціла, думала, што не скончу вучобу, бо памятала, як напружана прайшоў першы дэкрэт. А Палінка яшчэ ў жывоціку пабывала і на сесіях, і на ўсемагчымых імпрэзах, літаратурна-музычных вечарынах, і ў яе склаўся творчы падыход да матчынай дзейнасці: можа застацца і з татам, адпусціць мамку папрацаваць і парадавацца, і з бабуляй, якой хапае цярпення і здароўя прыязджаць і дапамагаць. З другім дзіцём усё лягчэй, і маральна – усё вядома, і фізічна – дапамагаюць больш. З Алёшкам была ўся ў сям’і, а цяпер і студэнтка, і які-ніякі паэт, і грамадскай дзейнасцю занятая. Сваякі падтрымліваюць, і ад гэтага лягчэй. Безумоўна, іншы раз бывае складана, здараецца раззлавацца, пакрыўдзіцца. Але, паглядзеўшы ў гэтыя маленькія прыгожыя вочкі, якія таксама хочуць лішнюю хвілінку цябе затрымаць, каб абняць, пашкадаваць, а не проста адцягнуць момант паходу ў школу, разумееш – усё не складана. Аднаго адводзіш у школу, другая засынае… Здаецца – столькі зробіш, столькі зробіш, а пачынаеш рабіць – ужо і засумуеш. Пачнеш пісаць верш – а верш-та пра іх. Ніводнай хвіліны не пашкадавала, што паступіла на філфак. Такая колькасць вартых выкладчыкаў, такі матэрыял цікавы – ад гэтага немагчыма адвярнуцца”.
Мір ва ўсім свеце
Чалавека вызначае не толькі яго мінулае, але і мары – скіраванасць у будучыню. Для Кацярыны галоўнае – гэта здаровая шчаслівая сям’я. І апірышчам гэтага шчасця з’яўляецца муж – той, якому таксама прысвечаны пранізлівыя радкі дэбютнага зборніка, такія безабаронныя ў сваёй простай шчырасці: “Любимый мой, у нас с тобою дети!” (“Водар…”, с. 38). Так, паэты як дзеці: здзіўляюцца шараговым, здаецца, рэчам, да якіх прымільгалася вока, і нас вымушаюць здзіўляцца разам з імі – бо, аказваецца, і паўсядзённасць скрозь прасякнута цудам. А з мужам, дарэчы, пазнаёміліся на вясковых танцах – хлопец наязджаў з горада, наведваў бабулю на вёсцы, ды неўзабаве пачаў прыязджаць ужо да дзяўчыны: “Гэта было каханне з першага позiрку… Не жадалi губляць хвiлiнкi, якiя маглi праводзiць разам. Мне было ўсяго 18, яму – 22. Вырашылі: калі жыць – дык толькі разам. І ўжо праз шэсць месяцаў так i зрабiлi…”
Як майстар шукаць карані, Кацярына вылучыла і ў сям’і тое, што сілкуе дрэва шчасця: гэта найперш вера, затым памяць пра блізкіх – і тых, хто засталіся дома, і тых, хто пайшлі “на здабычу” штодзённага хлеба, і тых, каго ўжо няма: “[Варта жыць], каб тваім папярэднікам было цікава цябе пачуць-убачыць, і каб тыя, каго ўжо няма, глядзелі з хмаркі і думалі: дзякуй Богу”. Вось у такой сям’і будуць нараджацца шчаслівыя дзеці. А калі такіх сем’яў будзе паболей – то і будзе ўсё ў Беларусі добра, і будзе “мір ва ўсім свеце і здароўе ўсім, каго ведае і каго не ведае”.
Падрыхтавала Маргарыта АЛЯШКЕВІЧ
Мікалай Чаргінец уручае Кацярыне Роўдзе пасведчанне члена Саюза пісьменнікаў Беларусі
Кацярына Роўда (творчая аўтабiяграфiя)
Першы творчы поспех прынёс лiтаратурны конкурс сярод студэнтаў БДУ “Славянскi калейдаскоп” (2014), дзе стала лаўрэатам адразу ў трох намiнацыях. У тым жа годзе на базе ФБ БДУ быў створаны клуб аматараў мастацкага слова “КЛУмБа”, якi стаў творчай пляцоўкай для студэнтаў унiверсiтэта, у тым лiку i Кацярыны. Значны ўплыў аказала асабiстае знаёмства з сучаснымi прызнанымi пiсьменнiкамi М. П. Пазняковым, А. М. Зэкавым, В. А. Шнiпам i iншымi выдатнымi аўтарамi, парады, падтрымка, майстар-класы i ўласна творчасць якiх сталi штуршком для яе творчай самарэалiзацыi. Лаўрэат конкурсу “Славянскi калейдаскоп” 2014-2016 гг., заняла 1 i 3 месцы ў рэспублiканскiм конкурсе лiтаратурнай творчасцi cтудэнтаў устаноў вышэйшай адукацыi “Афтограф-2016” (у межах фестывалю “Артвакацыi–2016”). Лаўрэат рэспублiканскага конкурсу “Таленты Беларусi”. Фiналiстка рэспублiканскага конкурсу “Брамамар” (2016). Друкавалася ў часопiсах “Маладосць”, “Белая Вежа”, “Вожык”, у газетах “ЛiМ”, “Унiверсiтэт”, “Працоўная слава”, альманахах “Дзьмухавец” i “Сафiя”. Аўтар зборнiка вершаў “Водар белага налiву” і калектыўнага зборнiка “Кветкавыя ветразi” клуба аматараў мастацкага слова “КЛУмБа”.
З 18 cтудзеня 2017 — член Саюза пicьменнiкаў Беларусi.
З Міхаілам Пазняковым і лаурэатамі конкурсу “Славянскі калейдаскоп”
