НДЛ інфармацыйна-вымяральных сістэм ўвайшла ў праект нанаспадарожніка больш за тры гады таму. Пра тое як, ствараўся апарат BSUSat-1, распавёў Сяргей СЕМЯНОВІЧ, вядучы навуковы супрацоўнік лабараторыі.
– Супрацоўнікі лабараторыі ўвайшлі ў праект нанаспадарожніка больш за тры гады таму. З тых часоў мы так захапіліся ім, што нават даводзілася прытарможваць нашы асноўныя праекты.
Першапачаткова праца над «электронным» складнікам праекта нас не палохала: за плячыма лабараторыі быў вопыт стварэння складаных індустрыяльных прыбораў і ўнікальнай медыцынскай тэхнікі. Але арбітальныя ўмовы эксплуатацыі зусім іншыя. Гэта перапады тэмпературы, касмічныя выпраменьванні, вібрацыя на этапе запуску ракеты – вар’яцкія перагрузкі. Каб электроніка не рассыпалася і захавала працаздольнасць на арбіце, даводзілася рабіць мноства тэстаў і наземных эксперыментаў. Акрамя рашэння канструктарскіх, фізічных і хімічных задач камандзе прыйшлося справіцца з невідавочнымі складанасцямі па юрыдычным і мытным афармленні запуску, з праблемамі транспарціроўкі і нават з кур’ерскай місіяй па дастаўцы грузу на касмадром. Мы ганарымся, што прайшлі гэтыя этапы.
BSUSat-1 – гэта касмічны апарат невялікіх памераў – 20x10x10 сантыметраў і з масай крыху больш за 1,6 кг. Аднак у гэтыя памеры нам удалося змясціць усе неабходныя падсістэмы. Вядома, пры распрацоўцы апарата мы адштурхоўваліся ад стандарту CubeSat, які ў свой час прыдумаў Каліфарнійскі і Стэнфардскі ўніверсітэты.
З чаго складаецца апарат? Яго каркас выраблены з алюмініевага сплаву – лёгкага, трывалага і з высокай цеплаправоднасцю, бо на нізкай калязямной арбіце тэмпература на адной грані спадарожніка можа быць +50°C, а на процілеглай -10°C. Ёсць падсістэма энергазабеспячэння, радыёсувязі, розныя мікрамеханічныя і аптычныя датчыкі, бартавы камп’ютар для працы з карыснай нагрузкай, фотакамера і іншае. Пяць граняў спадарожніка аблеплены высокаэфектыўнымі сонечнымі панэлямі з ККД каля 30%.
У склад навуковай нагрузкі апарата ўваходзяць айчынныя электронныя модулі –навігацыйны прыёмнік, гама-спектрометр, радыяцыйна ўстойлівая мікрасхема памяці. У апарата створана цікавая сістэма антэн радыёсувязі, яны раскрыліся ў розныя бакі, як вушы зайца, толькі пасля аддзялення спадарожніка ад ракетаносьбіта. Ёсць у спадарожніка кіраваная падсістэма арыентацыі, рэалізаваная з дапамогай 3 узаемна перпендыкулярных ЭМ-шпулек, што дазваляюць адштурхоўвацца ад сілавых ліній магнітнага поля Зямлі. Больш за тры гады ствараўся і выпрабоўваўся лётны ўзор спадарожніка, каля года ўзгаднялі кантракт па яго запуску, паўгода пайшло на стварэнне і выпрабаванне адмысловай прылады (дыплоера), з дапамогай якога спадарожнік аддзяліўся ад ракетаносьбіта. Два тыдні вялі падрыхтоўчыя работы на касмадроме. 
На памяць засталася арыгінальная чырвоная стужка Remove Before Flight, з дапамогай якой вымаюць ключ з апарата пасля мантажу на ракетаносьбіце ў знак гатоўнасці да запуску. Мы маглі назіраць, як ракета ляцела пару хвілін, хоць увесь яе палёт да арбіты складаў дзесьці 12 хвілін. Правялі тры гадзіны нервовага напружання да першага пачутага радыёсігналу, яшчэ гадзіны аддалі на расшыфроўку першай тэлеметрыі, якая пацвярджае працаздольнасць спадарожніка. 
Слоган «Лятучая навучальна-навуковая лабараторыя» дастаткова дакладна апісвае прызначэнне спадарожніка. Студэнты ўжо цяпер могуць адпраўляць каманды для спадарожніка, атрымліваць і аналізаваць арбітальныя дадзеныя, вывучаць іанасферу. Таксама змогуць адпрацоўваць алгарытмы кіравання, выконваць эксперыменты, якія ім не дазволяць зрабіць на вялікіх спадарожніках. Акрамя таго, ёсць яшчэ адна грамадская функцыя ў спадарожніка. Адно з патрабаванняў Міжнароднага цэнтра, які каардынуе радыёчастоты інтэрнацыянальнай супольнасці радыёаматараў – гэта папулярызацыя радыёсувязі. Наш спадарожнік зможа выконваць ролю бясплатнага тэлеграфа-рэпітара. Ужо два тыдні адначасова з тэлеметрыяй спадарожнік перадае ў радыёэфір паведамленне „Наша мара – лётаць над вясёлкай, так высока“.
Каля 95 хвілін доўжыцца адзін віток вакол Зямлі, і толькі каля 10 хвілін спадарожнік даступны для радыёсувязі любому радыёаматару. Такім чынам, радыёаматары з усяго свету змогуць адпраўляць электронную тэлеграму сваім калегам. Плануем зладзіць і конкурсы для радыёаматараў – перадаваць радыёпазлы з беларускімі сімваламі. Усё гэта прыдумана для таго, каб, рашаючы галаваломку, радыёаматары сачылі за спадарожнікам і адначасова атрымлівалі ад яго інфармацыю і перадавалі нам. Больш актуальнай інфармацыі пра спадарожнік – гэта аператыўны кантроль яго стану і пашырэнне межаў для касмафізічных эксперыментаў.
Пажадаем доўгага арбітальнага жыцця спадарожніку.
