Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што імпульс гэтаму мерапрыемству быў дадзены самім рэктарам, менавіта з яго падачы было прынята рашэнне сабрацца на нараду.
Фота з партала Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (president.gov.by)
«Хоць тэма вельмі працоўная. Адразу скажу, што нават з прысутных тут у першым шэрагу не ўсе былі за тое, каб я прыехаў сюды і правёў гэту сустрэчу. Паколькі дадзенае мерапрыемства будзе звязана і з абмеркаваннем, я спадзяюся, некаторых персаналій. Магчыма, кадравымі нейкімі навацыямі і перастаноўкамі. Таму я заклікаю вас да абсалютнай адкрытасці», – сказаў ён.
«БДУ не проста ўніверсітэт. Гэта гісторыя, будучыня краіны. Народжаны ў гады станаўлення беларускай дзяржавы, ён стаў увасабленнем навуковай і вытворчай моцы сучаснай Беларусі, – адзначыў беларускі лідар. – Тое, што вы робіце, гэта топ-праекты. І я ведаў, што вы гэтым займаецеся, але не думаў, што выйшлі на такі высокі ўзровень. На гэта мы звернем вельмі сур’ёзную ўвагу, калі ў гэтым будзе неабходнасць нашых прамыслоўцаў. Тых людзей, якія робяць канкрэтны тавар дзякуючы вашым навуковым вынаходствам. Хоць вы ўжо значныя рэчы зрабілі. Асабліва космас, беспілотнікі – гэта будучыня. І сённяшні канфлікт ва Украіне паказвае, што гэта будучыня».
У пачатку нарады кіраўнік дзяржавы прапанаваў рэктару БДУ Андрэю Каралю сказаць некалькі слоў. Рэктар выказаў перакананне, што кожны з удзельнікаў мерапрыемства выйдзе з аўдыторыі крыху іншым з пункту гледжання і інфармаванасці, і мэтавага памкнення. Ён таксама падзякаваў Прэзідэнту за тое, што знайшоў час надаць увагу пытанням працы ўніверсітэта.
«Добрую вы фразу сказалі, што вельмі нават пажадана, каб з гэтай сустрэчы не толькі вы, але і я сышлі крыху іншымі ў плане інфармавання і гэтак далей. Я да гэтага вас заклікаю. Давайце, як у савецкія часы казалі, па-таварыску абмяркуем усе праблемы, якія існуюць нават у сістэме ўніверсітэцкай адукацыі. Паколькі тут прысутнічаюць усе рэктары нашых ВНУ. Калі будуць нейкія заўвагі па адукацыі ў Беларусі ў цэлым, буду вам вельмі ўдзячны. Цяпер гэта гучная тэма. На слыху. Для мяне гэта адна з найважнейшых тэм, якая павінна быць канчаткова і беззваротна пазначана ў гэтым годзе. У гэтым годзе неабходна канчаткова дашліфаваць сістэму адукацыі ў Беларусі», – сказаў Прэзідэнт.
Аляксандру Лукашэнку даклалі пра наяўнасць шэрагу праблем у функцыянаванні БДУ. «Чаго граху ўтойваць, да мяне даходзіць розная інфармацыя пра працэсы, якія адбываюцца ў апошні час у ВНУ. Яны мяне насцярожваюць, – адзначыў кіраўнік дзяржавы. – Тым больш я памятаю 2020 год, дзе вы “бліскуча” сябе паказалі. Але я вам ніякіх заўваг не рабіў. Напэўна, вы гэта заўважылі. Не крытыкаваў вас. Я меркаваў, што вы ж прасунутая частка нашага грамадства і самі з часам ацэніце ўсё тое, што вы тут нарабілі. Ці нашы дзеці перш за ўсё. Ды і выкладчыкі вылучыліся, калі ўжо адкрыта. Таму любыя негатыўныя тэндэнцыі, нават самыя маленькія, у самым пачатку свайго развіцця, мяне насцярожваюць».
Сітуацыя ў БДУ ўважліва вывучалася рознымі ведамствамі, праведзены адкрытыя і закрытыя сустрэчы і гутаркі, атрымана пэўная інфармацыя. Гэтым займаліся Адміністрацыя Прэзідэнта, Беларускі інстытут стратэгічных даследаванняў, Нацыянальная акадэмія навук і іншыя дзяржаўныя органы. Гэта рабілася для таго, каб у далейшым пры прыняцці кіраўніком дзяржавы рашэнняў не было ніякіх памылак. У дакладах на імя кіраўніка дзяржавы паказваўся шэраг істотных праблем у функцыянаванні ўніверсітэта, асноўнай з якіх з’яўляецца непрадуманая кадравая палітыка кіраўніцтва, недастатковая ўцягнутасць рэктарата ў адміністрацыйную працу, галоўным чынам рэктара. «Гэта цытата. Гэта пакуль не маё меркаванне», – адзначыў Прэзідэнт.
Прэзідэнт азнаёміўся з навуковымі распрацоўкамі ВНУ. У прыватнасці, быў прадстаўлены комплекс сродкаў аптычнага дыстанцыйнага зандзіравання Зямлі з МКС – сістэма арыентацыі відэаспектральнай апаратуры, відэаспектральная сістэма. Іх распрацоўшчыкам і вытворцам з’яўляецца НДІ ПФП БДУ.
«Вам не трэба спыняцца», – такі наказ даў распрацоўшчыкам Аляксандр Лукашэнка.
«Вядома, удасканальвацца будзем. Вы як вучоныя людзі разумееце, што застылых працэсаў наогул у жыцці не бывае. Будзем рухацца ў гэтым плане. Адукацыя – гэта найважнейшы чалавечы фактар, рэсурс. Самае галоўнае, я лічу, для чалавека – гэта адукацыя. Потым ужо здароўе і гэтак далей, – падкрэсліў беларускі лідар. – Калі здаровы чалавек і неадукаваны, вы ведаеце, што гэта за чалавек. Таму адукацыя – перш за ўсё. Потым усё астатняе. Адгэтуль найважнейшы напрамак і маёй працы, беларускіх улад. У тым ліку вас. Можа, перш за ўсё вас. Мы павінны ў гэтым годзе канчаткова дашліфаваць сістэму нашу (адукацыі. – Заўв. БелТА), вызначыць, у якім напрамку мы будзем развівацца, каб ні бацькі, ні наша грамадства хваравіта не рэагавалі на нейкія навацыі ў развіцці дадзенай сістэмы.
Фота з партала Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (president.gov.by)
Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што нядаўна сустракаўся са сваім добрым сябрам і былым кіраўніком «Раскосмасу» Дзмітрыем Рагозіным. «Ён шмат чаго мне распавёў, шмат яшчэ пакажа, распавядзе. Калі ў вас будзе цікавасць да чагосьці, можа, нават закрытых нейкіх рэчаў, гэты чалавек з задавальненнем падзеліцца з нашымі спецыялістамі, навукоўцамі. Можа, гэта вам дапаможа рухацца ў патрэбным напрамку», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Звяртаючыся да прысутнага на нарадзе старшыні прэзідыума НАН Уладзіміра Гусакова, Прэзідэнт выказаў упэўненасць у тым, што БДУ можа скласці галоўнай навуковай арганізацыі канкурэнцыю ў галіне космасу, беспілотнікаў, магчыма, і электрамабіляў. «І мы гэту канкурэнцыю будзем падтрымліваць», – сказаў ён.
Кіраўнік НАН у сваю чаргу адзначыў, што яны сумесна працуюць з калегамі. «Раз кажа “сумесна”, значыць, ён паважае вашы напрацоўкі і распрацоўкі, ставіць нароўні з акадэмічнымі», – заўважыў на гэта кіраўнік дзяржавы.
Ён таксама звярнуў увагу, што ў мадэрнізацыю ВНУ ўкладзены каласальныя дзяржаўныя сродкі, і яны павінны працаваць на карысць краіны і сацыяльнай сферы.
Па словах прадстаўнікоў ВНУ, комплекс для аптычнага дыстанцыйнага зандзіравання Зямлі з МКС не мае сусветных аналагаў і працуе цалкам у аўтаматычным рэжыме, пры гэтым выключае памылкі ручнога навядзення касманаўтаў і дазваляе істотна эканоміць час іх знаходжання на борце станцыі. Новы ж комплекс, плануецца, будзе працаваць і ў адкрытым космасе.
Прэзідэнт задаў пытанне, чым дадзеная распрацоўка адрозніваецца ад распрацовак Нацыянальнай акадэміі навук. У сувязі з гэтым спецыялісты растлумачылі: перад імі стаяць розныя задачы.
У ліку паказанага кіраўніку дзяржавы таксама былі працоўныя мадэлі і сістэмы навучальнай лабараторыі аэракасмічных вымярэнняў, якія выкарыстоўваюцца ў навучальным працэсе пры падрыхтоўцы па спецыяльнасці «аэракасмічныя тэхналогіі, космакартаграфія і геадэзія». Спецыялісты распавялі пра прымяненне лазернага сканіравання мясцовасці, у прыватнасці, на запыт Генпракуратуры з мэтай пошуку пахаванняў ахвяр генацыду, пры ажыццяўленні археалагічных даследаванняў. У ВНУ таксама займаюцца праектаваннем спадарожнікаў, зусім нядаўна быў паспяхова запушчаны спадарожнік другога пакалення. Цяпер распрацоўвацца сістэмы інжынернай мадэлі, якія абслугоўваюць спадарожнік на зямлі, – гэта антэнныя і аптычныя сістэмы.
Што да беспілотнікаў, кіраўнік дзяржавы заўважыў: «Беспілотнікі – гэта наогул вялікая будучыня. Сістэмы кантролю, назірання, разведвальныя даныя. Таму вам не трэба спыняцца. Калі ў вас будзе лепш, чым у Акадэміі навук ці ў іншых (прыватныя кампаніі ў нас распрацоўваюць беспілотнікі), мы будзем мець справу з вамі. Нам трэба звярнуць увагу на гэтыя распрацоўкі».
Акрамя таго, на выставе былі прадстаўлены ветэрынарныя прэпараты, экалагічна бяспечныя біялагічныя прэпараты для раслін. У прыватнасці, распрацаваныя ветэрынарныя прэпараты дазваляюць наогул выключыць ці істотна зменшыць прымяненне антыбіётыкаў пры лячэнні жывёл. Тут спрацоўвае эфект самалячэння, прэпараты ўтрымліваюць уласныя бялкі жывёл. У мінулым годзе аб’ём рэалізацыі гэтых прэпаратаў склаў больш за адзін мільён рублёў.
Кіраўніка дзяржавы таксама праінфармавалі, што распрацаваныя біялагічныя прэпараты для раслін дазваляюць павялічваць ураджайнасць сельгаскультур да 40%, у тым ліку таматаў, агуркоў, цыбулі, бульбы, капусты. У ліку распрацовак і прэпараты для абароны лясоў.
Увагу Аляксандра Лукашэнкі таксама звярнулі на ўнікальныя распрацоўкі супрацьпухлінных прэпаратаў, а таксама спірометры для ацэнкі дыхальнай сістэмы. Былі паказаны і харчовыя дадаткі для пякарнай, мясной, кандытарскай галіны і вытворчасці напояў. Распрацоўшчык і вытворца – УП «Унітэхпрам БДУ».
Прэзідэнта таксама праінфармавалі пра дзейнасць БРСМ у ВНУ, развіццё студатрадаў і падыходы да працы са студэнцкай моладдзю.
Аляксандру Лукашэнку прадставілі новы падручнік па беларускай дзяржаўнасці і анансавалі адпаведны атлас, які будзе ўкаранёны ў навучальны працэс 1 верасня 2024 года. Прэзідэнт спытаў, наколькі падручнік адпавядае праўдзе. Міністр адукацыі Андрэй Іванец сказаў, што падручнік абмеркавалі на Рэспубліканскім савеце па гістарычнай палітыцы пры Адміністрацыі Прэзідэнта, і пасля гэтага ён быў падтрыманы Міністэрствам адукацыі. «Дайце мне яго паглядзець», – сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Фота з партала Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (president.gov.by)
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка на нарадзе па актуальных пытаннях дзейнасці БДУ распавёў пра вынікі праведзенай атэстацыі рэктараў усіх ВНУ краіны.
«Універсітэт, хто б тут ні працаваў у кіраўніцтве, трэба абараніць ад непатрэбнага знешняга ўплыву. Універсітэт павінен развівацца так, як ён павінен развівацца. Не толькі па законах Беларусі, але і па ўнутраных сваіх законах універсітэцкіх. І залазіць сюды і спрабаваць ствараць камусьці адмысловае прывілеяванае становішча нельга», – падкрэсліў беларускі лідар.
Разам з тым ён адзначыў, што ў ВНУ павінна праводзіцца дзяржаўная лінія. «Я хачу, каб вы мяне пачулі. Мы знаходзімся ў дзяржаўнай ВНУ. Таму, падабаецца вам гэта ці не – дзяржаўная лінія павінна праводзіцца выразна і вызначана. Я нікога ўгаворваць не буду так, як гэта было раней. Вы людзі разумныя. Вы бачылі, што адбывалася, што адбываецца. Нам трэба мабілізавацца, каб прайсці гэты перыяд. Колькі ён працягнецца… Можа, два, можа, тры гады. Гэта ж ніхто не ведае. Ні вы, ні я – мы гэтага не ведаем. Таму трэба цяпер гэта адзінства, каб нам гэты перыяд прайсці. Так склалася сітуацыя. Не ведаю, дрэнна гэта ці добра. З аднаго боку, так, добра. З іншага – дрэнна», – сказаў Прэзідэнт.
«Краіну трэба захаваць, і мы павінны ў гэтым плане мабілізавацца», – падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што пры прызначэнні ў БДУ рэктарам Андрэя Караля свядома браў чалавека збоку: «Не мною прыдумана: калі няма прыліву новай крыві, сістэма можа загінуць. Таму мы падбіралі маладога бачнага сімпатычнага чалавека, які павінен быў прыйсці ў БДУ – няпростую ВНУ, але вельмі важную. І вы заўважылі, што я ж яго з захаду ўзяў. Не пабаяўся, што ён на захадзе, дзе ў нас нямала было праблем».
Прэзідэнт падкрэсліў, што з усёй сітуацыі і па выніках абмеркавання «разумны чалавек зробіць з гэтага выснову».
Прэзідэнт адзначыў што, магчыма, яму і самому варта было б часцей працаваць з рэктарамі, прарэктарамі, дэканамі, бываць у ВНУ. «Акалічнасці так складаліся, што, можна сказаць, не да гэтага было. Гэта няправільна. Да гэтага! Тут будучыня нашай краіны. Тут будучыя кіраўнікі, эліта. Я зраблю з гэтага высновы, і мае падначаленыя ў тым ліку», – сказаў ён.
«Думаю, што дадзеная наша гутарка была карысная для нас усіх. І для вас, і для мяне. Зрабіце, калі ласка, усе прысутныя, з гэтай нашай гутаркі адпаведныя высновы. І накіруйцеся на тое, каб даваць вынік», – рэзюмаваў беларускі лідар.
Фота і матэрыялы БелТА
