БДУ ў апошнія гады тройчы заваёўваў статуэтку «Экспарцёр года» ў намінацыі «Адукацыя». На дадзены момант колькасць замежных студэнтаў дасягнула максімуму. Лідарамі сярод іх з’яўляюцца кітайскія грамадзяне, якія стабільна выбіраюць БДУ за якасць адукацыі, высокія пазіцыі ў сусветных рэйтынгах і спрыяльнае становішча ў краіне. За гэтымі лічбамі стаіць вялікая праца ўсяго калектыву БДУ па стварэнні ўнікальнага адукацыйнага асяроддзя для замежнікаў, фарміраванні ў іх асэнсаванага выбару БДУ і Беларусі.
Паказальным прыкладам такой дзейнасці стала рэалізацыя сумеснага беларуска-кітайскага праекта «Інстытут інавацыйнай адукацыі пад эгідай БДУ» ў г. Санья (ІІА, КНР). Старт яму быў дадзены ўлетку мінулага года, а на дадзены момант ужо відаць перспектыва адкрыцця ў гэтым горадзе на базе інстытута філіяла БДУ. Пра гісторыю, місію, планы па развіцці ІІА распавяла яго каардынатар Святлана Кабачэўская.
Распавядзіце пра гісторыю стварэння інстытута
Сумесны беларуска-кітайскі праект, які сёння аб’ектыўна трансфармаваны ў паўнавартасны інстытут, стаў вынікам сістэмнай і працяглай працы БДУ і кітайскіх партнёраў. Ключавым тут стаў Хайнанскі цэнтр перадавога досведу ў сферы міжнароднай адукацыі г. Санья (правінцыя Хайнань). У аснове дзейнасці ІІА пакладзены досвед інфармацыйна-адукацыйных цэнтраў беларускай ВНУ ў Кітаі, якія працавалі з кітайскімі абітурыентамі, рыхтавалі іх да паступлення ў БДУ.
Па сутнасці, інстытут інавацыйны па шматлікіх параметрах. Сёння тут рэалізуюцца найлепшыя практыкі па навучанні рускай мове як замежнай, развіваецца новы падыход падрыхтоўкі да вучобы і жыцця ў зусім іншай краіне: са сваёй культурай, традыцыямі і менталітэтам. Сама лакацыя рэалізацыі праекта — г. Санья – ва ўсіх кірунках ідэальная. ІІА БДУ знаходзіцца на тэрыторыі холдынгу «Горад навукі і тэхналогій Ячжоу Бэй Санья» – унікальнай сучаснай платформе правядзення навуковых даследаванняў. БДУ стаў першай беларускай ВНУ, якая ўсталявала афіцыйнае супрацоўніцтва з холдынгам.
На Вашу думку, у чым унікальнасць інстытута і ці ёсць падобныя ўстановы ў правінцыі Хайнань?
Праект «ІІА», як мне бачыцца, гэта ўвасабленне адукацыйнай і навуковай місій дзвюх краін. Да працы са слухачамі прыцягваюцца высокапрафесійныя выкладчыкі Беларусі і Кітая. Многія з іх маюць навуковую ступень. Пры гэтым кітайскія супрацоўнікі бліскуча валодаюць рускай мовай. Гэта ў тым ліку праява ўнікальнасці. Адукацыйны і навуковы патэнцыял, матэрыяльна-тэхнічная база, падтрымка ІІА кіраўніцтвам правінцыі Хайнань – усё гэта значнае і каштоўнае ў дзейнасці інстытута.
Сумесныя цэнтры па навучанні рускай мове, вядома, ёсць. Яны працуюць як афлайн, так і дыстанцыйна. Калі б мы накіравалі свае сілы толькі на падрыхтоўку па рускай мове, гэта было б неарыгінальна і неэфектыўна.
Якія асноўныя напрамкі дзейнасці ІІА?
Навучанне рускай мове як замежнай і падрыхтоўка да навучання на факультэце дадатковай адукацыі БДУ з мэтай паступлення ва ўніверсітэт на першую ступень адукацыі ці ў магістратуру. Але гэта не проста заняткі, дзе нашы студэнты пішуць, чытаюць, размаўляюць. Гэта комплекс навучальных заняткаў з максімальным заглыбленнем у беларускую культуру, рускамоўную атмасферу. Сярод навучальных дысцыплін «Асновы рускай мовы»; «Элементарны аўдыявізуальны курс рускай мовы»; «Граматыка рускай мовы»; «Знаёмства з Беларуссю: краіназнаўства»; «Практыка рускай мовы»; «Ранішняе чытанне»; «Кансультацыі»; «Кінасеанс». Выкладчыкі выкарыстоўваюць навучальныя дапаможнікі па рускай мове Інстытута дадатковай адукацыі БДУ, розныя матэрыялы, якія ўлічваюць спецыфіку працы з кітайскімі навучэнцамі.
Вялікае значэнне надаём усебаковаму развіццю студэнтаў. Штомесяц у інтэрактыўнай форме праходзіць «Інтэлектуальны марафон» на розную тэматыку: «Сакрэты рускага алфавіту», «Часціны мовы рускай мовы», «Пра што кажуць дзеясловы» і інш.
Развіваем навуковы напрамак. Выкладчыкі ўдзельнічаюць у навуковых форумах, студэнты пры нашай падтрымцы падалі заяўкі на ўдзел у ХII Міжнароднай навуковай канферэнцыі «Кітайская цывілізацыя ў дыялогу культур», якая пройдзе ў сакавіку 2025 года ў Мінскім дзяржаўным лінгвістычным універсітэце. Усімі сіламі імкнёмся стварыць унікальнае і камфортнае адукацыйнае асяроддзе.
Таксама інстытут арыентаваны на рэалізацыю сумесных адукацыйных праграм па сістэме «1+3» і «2+2».
Перспектыўным бачыцца арганізацыя на базе інстытута павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі ў галіне інавацыйнага навучання кітайскіх выкладчыкаў рускай мове як замежнай і іншых дысцыплін. Вялікую цікавасць сярод кітайскіх калегаў выклікала серыя метадычных семінараў па прымяненні інавацый у адукацыі, якія ў снежні мінулага года ў г. Санья правёў рэктар БДУ Андрэй Кароль. Удзельнікамі гэтых заняткаў сталі выкладчыкі і студэнты інстытута, прадстаўнікі НДІ навукова-тэхнічнага раёна Ячжоу Бэй, дырэктары школ, прадстаўнікі ўпраўленняў адукацыі паветаў правінцыі Хайнань і інш. Пасля семінараў на перамовах з калегамі з кітайскіх універсітэтаў стварылася разуменне, што семінары вядучых навукоўцаў Беларусі па розных напрамках вельмі запатрабаваныя сярод акадэмічнай грамадскасці правінцыі Хайнань.
У ліку нашых мерапрыемстваў развіццё бізнес-ініцыятыў, акадэмічны абмен, правядзенне сумесных адукацыйных форумаў, публічных лекцый і г.д. Напрыклад, ужо партнёрамі інстытута сталі школы горада Пекіна, правінцый Юньнань, Гуандун, Хэбэй, Шэньсі, Шаньдун, Хэнань, Фуцзянь, Чжэцзян, гарадоў Шанхай і Чунцін, аўтаномнага раёна Нінся. Плануецца правядзенне адкрытых заняткаў, майстар-класаў і кансультацый для выкладчыкаў рускай мовы ў гэтых школах, можна сказаць, цьютарскае суправаджэнне рэалізацыі праекта. Гэты напрамак мы будзем развіваць з сакавіка 2025 года.
Якія перспектывы навучання ў ІІА адкрываюцца ў кітайскіх вучняў?
Якасная адукацыя, перспектыўная кар’ера, самарэалізацыя. Але наколькі яны рэалізуюць сябе ў Беларусі, залежыць толькі ад іх. Бясспрэчна, яны маюць патрэбу ў падтрымцы беларускіх выкладчыкаў, пэўнай лаяльнасці і разуменні.
Знаходзячыся ўдалечыні ад Беларусі, я сама праходжу той шлях цяжкасцяў, з якімі сутыкаюцца кітайскія грамадзяне падчас вучобы ў нашай краіне. Таму, каб студэнты маглі скарыстацца перспектывай, прапанаванай інстытутам, мы імкнёмся развіць у іх веру ў сябе, матываваць на вывучэнне новага, паказаць шлях да поспеху і рэалізацыі здольнасцяў, пашыраем разуменне свету і значнасці кожнага студэнта, рыхтуем яго да пражывання ў іншай краіне. Мы заканчваем усе заняткі двума словамі: «Я – малайчына!» Мы цытуем ім пастаянна словы Канфуцыя: «Калі вы хочаце дамагчыся поспеху, пазбягайце шасці заган: дрымотнасці, ляноты, страху, гневу, бяздзейнасці і нерашучасці».
На якія спецыяльнасці БДУ плануюць паступаць выпускнікі інстытута?
У верасні 2024 года да нас паступілі 45 чалавек, у снежні яны ўжо выпусціліся. З іх 35 плануюць атрымаць ступень бакалаўра, а 10 – магістра. Яны з розных правінцый Кітая. Пры паступленні да нас яны адразу кажуць, на які факультэт БДУ плануюць паступаць. Часам падчас вучобы змяняюць сваё рашэнне. У прыярытэце ў іх факультэты: журналістыкі, ФМА, эканамічны, гістарычны, юрыдычны, радыёфізікі і камп’ютарных тэхналогій і інш.
Як атрымліваецца «насыціць» інстытут атмасферай Беларусі?
Стварэнне атмасферы Беларусі – адзін з пастулатаў філасофіі інстытута. Каб кітайскім студэнтам было камфортна ў нашай краіне, неабходна загадзя пазнаёміць з ёй, з яе традыцыямі і выбітнасцямі, гісторыяй і культурай. Поспехі ў вучобе наўпрост залежаць ад разумення і веды асаблівасцяў самай сістэмы адукацыі, разумення яе метадычных падыходаў. Каб пачувацца часткай карпарацыі БДУ, неабходна вывучыць яго гімн. Нашы студэнты аддаюць шмат часу на завучванне тэксту, але яны яго вам праспяваюць у любы час.
У інстытуце адкрыты культурна-адукацыйны цэнтр імя Янкі Купалы. У ім цяпер праходзяць не толькі заняткі, але і сустрэчы, мерапрыемствы. У наш інстытут прыязджаюць выпускнікі беларускіх ВНУ з ліку кітайскіх грамадзян. Яны сустракаюцца са студэнтамі, дзеляцца ўражаннямі пра вучобу ў Беларусі, даюць парады і наказы. Стварэнне беларускай атмасферы – гэта заклад паспяховай сацыялізацыі і адаптацыі замежнікаў.
Кіраўніцтвам БДУ актыўна вядзецца праца па прысваенні інстытуту юрыдычнага статусу. Што гэта дасць у далейшым?
Вельмі важнае для праекта пытанне. У 2024 годзе ІІА БДУ ўсталяваў афіцыйнае супрацоўніцтва з холдынгам «Горад навукі і тэхналогій Ячжоу Бэй Санья» – адным з ключавых інавацыйных праектаў развіцця Хайнанскага порта свабоднага гандлю, які аб’яднаў ужо больш за 10 універсітэтаў, 18 навукова-даследчых інстытутаў і 9000 кампаній. Ён становіцца адной з найважнейшых навукова-даследчых баз у Кітаі. Стаць членам холдынгу ў статусе юрыдычнай асобы – гэта афіцыйнае прыняцце праекта як сумеснай беларуска-кітайскай установы адукацыі на тэрыторыі правінцыі Хайнань. Гэта ў сваю чаргу надасць інстытуту самастойнасць у рэалізацыі сумесных адукацыйных праграм і ўсіх іншых нашых напрамкаў, павялічыць узровень міжнароднага іміджу беларускай адукацыі, адкрые новыя магчымасці для павелічэння экспарту адукацыйных паслуг і яго дыверсіфікаванні.
Уражанні кітайскіх слухачоў ІІА
«Мне 20 гадоў. Я прыехаў у інстытут з правінцыі Хэбэй для вывучэння рускай мовы. Заняткі праходзяць цікава, шмат актыўных заданняў, увесь час чую рускае маўленне. У інтэрнаце пачуваюся як дома.
Руская мова – складаная. Але ў нас выдатныя выкладчыкі. Яны зрабілі так, што руская мова стала цікавай, і мы не баімся размаўляць і памыляцца. У інстытуце можна да кожнага звярнуцца па дапамогу.
Мая вучоба ў інстытуце – гэта першы крок у маім жыцці, і хутка я буду вучыцца ў Беларусі. Маёй краіне патрэбныя прафесіяналы, а ў Беларусі я магу ім стаць, каб вярнуцца дахаты і ўслаўляць сваю краіну».
– У Цзіньяа
«Прыехаў з горада Баадзіна правінцыі Хэбэй. Чатыры месяцы вывучаю рускую мову. Да мяне вельмі цёпла ставяцца, у мяне шмат новых сяброў. Раней я зусім не ведаў рускай мовы, а сёння магу чытаць, лепш даведаўся Беларусь. У мяне атрымліваецца многае, таму што мяне заўсёды падтрымліваюць выкладчыкі і кожны раз кажуць: «Ты – малайчына!» У мяне няма цяжкасцяў у вывучэнні рускай мовы. Таму што я заўсёды магу спытаць парады і звярнуцца па дапамогу. БДУ – найлепшы ўніверсітэт Беларусі. На занятках мы часта размаўляем пра Беларусь. Мне ўжо падабаецца гэта краіна і мой будучы ўніверсітэт БДУ. Буду добра вучыцца і вярнуся ў Кітай добрым фінансістам.
– Ван Дзіхэн
«Інстытут – дынамічная, змястоўная школа, дае нам ідэальную платформу для росквіту і ўсебаковага развіцця. Культурная разнастайнасць кампуса ўражвае. Школа выступае за пазітыўны стыль, адзінства, братэрства і адвагу, што радуе сэрца кожнага вучня, як веснавей і дождж. Каманда выкладчыкаў школы – самая галоўная сіла. Яны падобныя да дасведчаных мараплаўцаў, якія накіроўваюць студэнтаў у моры ведаў. Кожны выкладчык мае вялікія прафесійныя веды, імкнецца навучыць новаму, разуменню мовы, культуры і жыцця ў Беларусі».
– Чжан Сіньяа
Алена Марцулевіч
