Першакурснікі хімічнага факультэта БДУ Аляксандр Наліўка і Андрэй Яфрэмаў прадэманстравалі выдатныя веды і навыкі. Яны заваявалі золата і серабро на IV Міжнароднай студэнцкай алімпіядзе па хіміі, якая прайшла ў Ашхабадзе. Усяго ўдзельнікамі фінальнага тура ў Туркменістане сталі больш за 250 студэнтаў з 11 краін.
Даведка
Міжнародная хімічная алімпіяда (МХА), таксама вядомая як IChO (International Chemistry Olympiad) – гэта штогадовы хімічны турнір для школьнікаў, накіраваны на папулярызацыю гэтай навукі сярод моладзі ва ўсім свеце. Кожная краіна накіроўвае каманду, якая складаецца максімум з чатырох вучняў і двух кіраўнікоў. Хоць МХА – асабістае першынство, камандная праца мае надзвычай важнае значэнне.
Першая МХА адбылася ў Празе ў 1968 годзе і з таго часу праводзіцца штогод, за выключэннем 1971 г. Спачатку ў ёй удзельнічалі пераважна краіны Усходняй Еўропы.
Спаборніцтва складаецца з двух тураў: тэарэтычнага і практычнага, кожны працягласцю да пяці гадзін у розныя дні. На тэарэтычным туры можна набраць да 60 балаў, на практычным – да 40. Вынікі падсумоўваюцца, вызначаючы агульнае месца ўдзельніка. Міжнароднае журы, у якое ўваходзяць кіраўнікі каманд, распрацоўвае заданні і перакладае іх на розныя мовы. Краіна, якая плануе ўдзел у МХА, спачатку на дзве алімпіяды накіроўвае назіральнікаў.
Удзельнічаем не ўпершыню
Студэнты БДУ пацвердзілі высокі ўзровень хімічнай адукацыі ў краіне, заняўшы прызавыя месцы на прэстыжным міжнародным спаборніцтве. Падрыхтоўка да алімпіяды ажыццяўлялася пад кіраўніцтвам дэкана хімічнага факультэта Аляксандра Зураева і асістэнта кафедры агульнай хіміі і методыкі выкладання хіміі Данілы Леанкова. Паводле слоў Аляксандра Зураева, хлопцы ўдзельнічаюць у падобных мерапрыемствах не ўпершыню:
– Яны ўваходзілі ў склад зборнай Рэспублікі Беларусь на Міжнароднай Мендзялееўскай алімпіядзе гэтага года ў Бразіліі. А пасля мы разам з імі прымалі ўдзел у Міжнароднай хімічнай алімпіядзе IChO 2025, якая праходзіла ў Дубаі (Аб’яднаныя Арабскія Эміраты). Таму гэтая алімпіяда з’яўляецца своеасаблівым лагічным працягам, толькі з больш камбінаванымі і складанымі заданнямі, якія прапануюцца для вырашэння студэнтам хімічных спецыяльнасцяў, – тлумачыць дэкан.
Хлопцы ўдзельнічалі ў катэгорыі студэнтаў хімічных спецыяльнасцяў, і падрыхтоўка ва ўсіх была адпаведная.
– Калі гаварыць пра каманду Расійскай Федэрацыі, то гэта студэнты з багатым алімпіядным досведам, прычым яны навучаюцца на старэйшых курсах хімічнага факультэта МДУ. Гэта дастаткова моцныя канкурэнты, і заданні на алімпіяду таксама былі даволі аб’ёмныя і складаныя, канечне, крыху адрозныя па ўзроўні ад тых, што вырашаюць школьнікі, – адзначае дэкан.
Падрыхтоўка пачалася задоўга да паездкі ў Туркменістан, адразу пасля рэспубліканскай алімпіяды сярод вучняў 11-х класаў, у якой хлопцы таксама ўдзельнічалі. Аляксандр Зураеў звярнуў увагу на іх патэнцыял яшчэ тады, калі яны былі школьнікамі. Для іх арганізоўвалі асобныя лекцыйныя і лабараторныя заняткі, якія дапамаглі раскрыць іх здольнасці як у вырашэнні хімічных задач, так і ў развіцці нестандартнага мыслення пры выкананні эксперыментальных работ.
Самі студэнты распавядаюць, што падрыхтоўка да спаборніцтва была для іх звыклай, аднак мела свае нюансы. Як адзначыў Аляксандр Наліўка, самым складаным падчас падрыхтоўкі і спаборніцтва было сабрацца і засяродзіцца на працы. А ўжо на самой алімпіядзе гэта было яшчэ цяжэй, бо час на выкананне заданняў быў вельмі абмежаваны. Але папярэдні досвед удзелу ў міжнародных спаборніцтвах дапамог сабрацца з думкамі і годна выступіць.
Сярэбраны прызёр Андрэй Яфрэмаў распавёў, што падрыхтоўка да такіх маштабных мерапрыемстваў у асноўным грунтуецца на вывучэнні вялікай колькасці тэарэтычнага матэрыялу – розных падручнікаў і лекцый, а таксама на рашэнні вялікай колькасці задач павышанага ўзроўню складанасці. Важную ролю адыгрываюць дысцыпліна і настойлівасць, таму адпачынак часам адыходзіць на другі план. Але і пра яго, вядома, не забывалі.
Мора ўспамінаў і новых знаёмстваў
Сёлета арганізатарамі алімпіяды выступілі Міністэрства адукацыі Туркменістана і Туркменскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Махтумкулі. І пра арганізацыю, як і пра саму краіну, студэнты адгукаюцца вельмі станоўча:
– Уражанні ад удзелу выключна станоўчыя. Акрамя таго, алімпіяда дазволіла паглыбіць веды ў розных напрамках хіміі і завесці даволі шмат знаёмстваў – як у межах БДУ, так і з прадстаўнікамі ўніверсітэтаў розных краін, – падзяліўся Андрэй Яфрэмаў.
– Мне ўсё вельмі спадабалася! А час у Туркменістане мы праводзілі не толькі за рашэннем алімпіядных заданняў, але і наведваючы мясцовыя славутасці. Самае галоўнае, што я вынес для сябе, ніколі не пераставаць вучыцца, даведвацца новае, знаёміцца з людзьмі. Ніколі не ведаеш, дзе і як табе спатрэбяцца твае веды, – падзяліўся сваім досведам Аляксандр Наліўка.
Дэкан хімічнага факультэта таксама падкрэсліў высокі ўзровень арганізацыі алімпіяды, адзначыўшы атмасферу сяброўства і добразычлівасці. Нашы студэнты і кіраўнікі засталіся пад уражаннем ад хімічнага факультэта краіны-арганізатара, што дазволіла скласці ўласнае ўяўленне пра навучальны працэс за мяжой і пераняць карысны досвед.
Дзякуй, БДУ!
Як адзначаюць самі пераможцы, за іх поспехам стаіць не толькі асабістая настойлівасць і талент, але і неацэнны ўклад выкладчыкаў. Без іх ведаў, досведу і натхнення гэты трыумф быў бы немагчымы.
– Перш за ўсё я ўдзячны свайму школьнаму настаўніку, які дапамог мне палюбіць хімію і пачаць удзельнічаць спачатку ў Беларускай хімічнай алімпіядзе, а потым і ў міжнародных спаборніцтвах. Таксама вялікі дзякуй выкладчыкам БДУ – менавіта дзякуючы іх карпатлівай працы мне ўдалося дасягнуць такіх вышынь, – дзеліцца Аляксандр Наліўка.
– Выкладчыкам хацелася б выказаць асаблівую ўдзячнасць за іх ўклад у паляпшэнне нашых ведаў, здольнасцяў і вынікаў. Калі б не яны, пра гэта нават не магло б ісці гаворкі. Падчас падрыхтоўкі мы вельмі зблізіліся, што, спадзяюся, дазволіць нам працягваць плённае супрацоўніцтва, – адзначае Андрэй Яфрэмаў.
Выкладчыкі і кіраўніцтва хімічнага факультэта БДУ поўныя рашучасці і ў далейшым аказваць усебаковую падтрымку сваім студэнтам, каб пацвярджаць высокі ўзровень ведаў і ўмацоўваць лідарскія пазіцыі БДУ на міжнароднай арэне. А з такімі таленавітымі і мэтанакіраванымі студэнтамі, як Аляксандр і Андрэй, новыя перамогі не за гарамі.
Таццяна САВІЦКАЯ
