Ні для кога не сакрэт, што становішча бібліятэк у сучасным грамадстве не самае лепшае. Калос культуры, які трывала стаяў не адну тысячу гадоў, у стагоддзе інфармацыйных тэхналогій займеў гліняныя ногі і пахіснуўся. Ніводны сацыяльны інстытут не папакутаваў у выніку інфармацыйнага буму так моцна, як бібліятэка. Навукоўцы наперабой спрачаюцца, чаму так адбылося, а бібліятэкарам даводзіцца выяўляць незвычайную вынаходлівасць, каб ізноў прыцягнуць у свае сцены людзей, перасычаных вольным доступам да любой інфармацыі ў глабальнай сетцы. Фактычна, ім даводзіцца нанова выбудоўваць адносіны з грамадствам, якое яшчэ зусім нядаўна востра мела патрэбу ў бібліятэцы, а сёння ўсё часцей адмаўляецца ад яе.
Эвалюцыйная тэорыя кажа, што ў складаных умовах выжывае толькі той, хто прыстасоўваецца, і менавіта на гэта цяпер накіраваны высілкі працаўнікоў Фундаментальнай бібліятэкі БДУ. Прыстасавацца да рынку інфармацыйных паслуг, які ўвесь час змяняецца, было няпроста, але бібліятэкары з гэтым справіліся. Нядаўна адкрылася пасля рамонту абноўленая чытальная зала інфармацыйных рэсурсаў па навуцы і мастацтве. Хто б што ні казаў пра выміранне бібліятэк, гэта месца выклікала ў мяне вельмі сур’ёзныя ўражанні.
Па-першае, сёння тут шмат народу! Ніхто не папракне супрацоўнікаў бібліятэкі ў тым, што яны не ведаюць, як прыцягнуць чытачоў. Хтосьці працуе за камп’ютарамі, хтосьці праглядае свежую прэсу, хтосьці, схаваўшыся ад старонніх вачэй і ўладкаваўшыся ямчэй, глядзіць відэа на YouTube. Балазе хуткасць бясплатнага бесправоднага доступу да інтэрнэту ў гэтай зале гэта дазваляе лёгка! І ўсё адбываецца ў атмасферы цішыні і спакою, за якую я раней так шанаваў утульныя кавашопы, месцы паломніцтва сучаснай прагрэсіўнай моладзі.
Па-другое, работнікі Фундаментальнай бібліятэкі руйнуюць стэрэатыпны вобраз бібліятэкара, які трывала засеў у свядомасці людзей яшчэ з савецкіх часоў. Тут вас з усмешкай сустрэнуць маладыя сімпатычныя супрацоўніцы, ані не падобныя да класічнай «бабулі-ў-акулярах-і-вязанай-кофце». Іх зычлівасць і гатоўнасць дапамагчы выклікаюць да сябе прыхільнасць. Шмат у чым з-за такога стаўлення да наведнікаў хочацца прыйсці сюды зноў.
Па-трэцяе, у новай чытальнай зале я ўбачыў тое, што прымусіла мяне зноў паверыць у новае пакаленне. Гэта былі маладыя людзі, якія чыталі кнігі! Я не хачу сказаць, што сучасная моладзь зусім не чытае. Я проста ніколі да гэтага не бачыў цэлай групы маладых людзей, якія б чыталі папяровыя кнігі ў памяшканні, дзе працуе бясплатны Wi-Fi! Для чытання тут ёсць усё: асвятленне, атмасфера і цэлая процьма выдатных выданняў класікаў і сучасных аўтараў. На паліцах чакаюць сваіх чытачоў кнігі Дастаеўскага і Набокава, Джэймса Джойса і Уілкі Колінза, Джона Р. Р. Толкіна і Ніка Пярумава. У зале знойдуцца кнігі на любы густ. Пацешыла таксама наяўнасць паліцы буккросінгу.
Калі хто не ў курсе, Bookcrossing – гэты міжнародны рух, закліканы папулярызаваць чытацкую культуру. Удзельнікі руху проста пакідаюць прачытаныя кнігі ў адмыслова пазначаных пунктах і выбіраюць сабе новыя з тых, што пакінулі іншыя. Рады, што рух пачаў развівацца і ў нашай краіне.
Увагу кожнага, хто ўваходзіць у чытальную залу, абавязкова прыцягвае тэхналагічны агрэгат, размешчаны на адным са столікаў непадалёк ад дзвярэй. Прыкмеціўшы групу зацікаўленых студэнтаў, якія ўважліва вывучалі яго канструкцыю, я падышоў бліжэй і высветліў што да чаго. Агрэгат на паверку апынуўся самым сучасным 3D-прынтарам вытворчасці CubeX.
Пра такія да сёння мне даводзілася толькі чытаць! І ўжо ніяк я не думаў, што сустрэну гэты варты старонак твораў у жанры навуковай фантастыкі апарат у чытальнай зале бібліятэкі!
Напрыканцы хацелася б сказаць, што, седзячы ў зале інфармацыйных рэсурсаў па навуцы і мастацтве ФБ, я ўсвядоміў адну простую праўду: людзі не ідуць у бібліятэку не таму, што з ёй штосьці не так, а таму, што не ведаюць, што іх там чакае! Пабываўшы тут адзін раз, я вырашыў завітваць сюды часцей.
Сяргей АРЛОЎ
