Выкананне Калектыўнай дамовы 2016–2019 абмеркавалі на сумесным пасяджэнні Савета БДУ і прафкама работнікаў універсітэта. Мы папрасілі старшыню прафкама работнікаў БДУ Уладзіміра Суворава пракаментаваць працоўныя і сацыяльнаэканамічныя адносіны паміж наймальнікам і работнікамі ў рамках выканання некаторых раздзелаў Калектыўнай дамовы.
Кантроль за выкананнем нормаў заканадаўства
– Калектыўная дамова будзе працаваць толькі тады, калі работнікі пра яе ведаюць, у курсе, чым напоўнены раздзелы і якія з іх адносяцца непасрэдна да іх дзейнасці. Паклапаціцца пра тое, каб работнік быў праінфармаваны пра свае правы, павінны лідары прафсаюзных арганізацый. У БДУ створаны добры інструментарый вырашэння спрэчных ці канфліктных пытанняў. Гэта ў першую чаргу розныя камісіі, у якія ўваходзяць прадстаўнікі адміністрацыі і прафсаюза. Калі работнік адчувае, што яго законныя правы якімнебудзь чынам парушаны ці ігнаруюцца, то першай інстанцыяй, куды яму трэба звярнуцца, павінен быць прафкам. А ў ідэале – прафбюро. Пакуль адзіная магчымасць кантролю за выкананнем пунктаў Калектыўнай дамовы – рэакцыя на сігналы ад работнікаў пра парушэнні. Калі няма заявы, значыць, усё ў парадку. За справаздачны перыяд у нас быў толькі адзін пісьмовы зварот ад работніка, што Калектыўная дамова была парушана па некалькіх пунктах. Прафбюро падраздзялення старанна вывучыла пытанні, была сабрана факталагічная база, і высветлілася, што кіраўніцтва падраздзялення дзейнічала строга ў рамках нарматыўнаправавой базы.
Навучальная нагрузка і графік адпачынкаў
– У Калектыўнай дамове напісана, што многае з таго, што робіць наймальнік, узгадняецца з прафкамам. Калі падыходзіць да гэтага так, як патрабуюць правяральныя органы, то гэта ўзгадненне можа ператварыцца ў працяглую працэдуру. Таму прафкам функцыю ўзгаднення перадаў прафбюро адпаведных структурных падраздзяленняў. Сэнс узгаднення з прафбюро я бачу ў падтрымцы і прыманні рашэнняў кіраўніка большасцю членаў калектыву. Падпісваючы дакумент, старшыня прафбюро, выражаючы настрой работнікаў, такую падтрымку і прыманне гарантуе. Так забяспечваецца найважнейшы складнік правільнасці рашэння – справядлівасць (для гэтай канкрэтнай сітуацыі). Найважнейшы – бо менавіта падтрымка і прыманне рашэння забяспечвае здаровы мікраклімат у калектыве, стварае камфортныя ўмовы для спакойнай і плённай працы ў зададзеным кірунку.
Так, напрыклад, зыходзячы з бачання загадчыка кафедры, камусьці вызначаецца навучальная нагрузка 300 гадзін, а камусьці – 1000. Візіруючы такое размеркаванне, старшыня прафбюро гарантуе, што большасць членаў калектыву разумее прычыны і згодная, што ў дадзенай сітуацыі гэта размеркаванне справядлівае (не накіравана супраць кагосьці, а забяспечвае развіццё кафедры, значыць, у інтарэсах УСІХ).
Наколькі я ведаю, пакуль у бланку размеркавання нагрузкі віза прафсаюзнага лідара не закладзена. Лічу, што правільна было б гэту сітуацыю паправіць.
А вось у графіку адпачынкаў такая віза прадугледжана. Важна толькі, каб прафсаюзны лідар разумеў, што азначае яго подпіс.
Заўважу, што Калектыўная дамова гарантуе, напрыклад, права на адпачынак супрацоўніку па жаданні ў зручны для яго час, калі жонка знаходзіцца ў адпачынку па цяжарнасці і родах – у перыяд гэтага адпачынку. Калі ён працуе па сумяшчальніцтве – адначасова з працоўным адпачынкам на асноўнай працы. Мужу і жонцы, якія працуюць у БДУ, адпачынак даецца, як правіла, адначасова.
Гарантыі занятасці
– У некаторых выпадках звальненне работніка па ініцыятыве наймальніка павінна быць узгоднена з прафкамам. За справаздачны перыяд ад адміністрацыі паступілі 22 запыты на ўзгадненне, кожны выпадак быў разгледжаны на прэзідыуме прафкама. Практычна ва ўсіх выпадках наймальнік дзейнічаў у адпаведнасці з заканадаўствам, але была сітуацыя, калі пры скарачэнні працоўных месцаў у «Брыганціне» пад звальненне трапілі адразу і муж, і жонка, пры гэтым апошняя была не згодная на звальненне – на гэта яна мае права ў адпаведнасці з Калектыўнай дамовай. У выніку пасаду ў штат вярнулі. Што да работнікаў перадпенсійнага ўзросту (за 5 гадоў да вызначанага заканадаўствам пенсійнага ўзросту), якія добрасумленна працуюць, не дапускаюць парушэнняў працоўнай і выканальніцкай дысцыпліны і маюць стаж працы ў БДУ не меншы за 5 гадоў, то паводле Калектыўнай дамовы наймальнік абавязаны працягваць (заключать) кантракты з імі не менш, чым да дасягнення агульнавызначанага пенсійнага ўзросту і атрыманнія імі права на поўную пенсію па ўзросце. Заўважу, што прынятыя прынцыпы кадравай палітыкі ў БДУ цалкам адпавядаюць гэтаму пункту, патрабуючы ад кіраўніка планавання працоўных траекторый работнікаў, у тым ліку каб пазбегнуць узроставай пасткі.
Аздараўленне
– Рэспубліканскі цэнтр па аздараўленні і санаторнакурортным лячэнні выдае нам пуцёўкі ў асноўным узімку, калі выкладчыкі па аб’ектыўных прычынах паехаць не могуць. Гэта выклікае незадаволенасць, але не ўсе ведаюць, што ў адпаведнасці з Калектыўнай дамовай работнік можа набыць пуцёўку ў санаторый у зручны для яго час за свой кошт, а яму наймальнік і прафкам акажуць сіметрычную дапамогу: цяпер па 8 рублёў за суткі. На гэтыя мэты за 2018 год было выдаткавана: ППА работнікаў БДУ – 8 698 руб., а БДУ – 8 371 (розніца тлумачыцца тым, што ў ППА работнікаў БДУ ўваходзяць прафсаюзныя арганізацыі юрасоб).
Паляпшэнне жыллёвапобытавых умоў
– Грамадскай камісіяй па жыллёвых пытаннях БДУ (старшыня – Янушэвіч І. І., сакратар – Шчатко А. С.) прароблена вельмі няпростая праца па фарміраванні арганізацыі дольшчыкаў для будаўніцтва жылога дома. У снежні 2018 г. гэта праца была завершана: пачалося будаўніцтва дома на 51 кватэру. Разам з тым пытанні яшчэ засталіся. Часта яны звязаны з несвоечасовым абнаўленнем дакументаў. Лічу, што тут прафсаюзныя лідары маглі б падстрахаваць сваіх работнікаў, якія знаходзяцца на ўліку тых, хто мае патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў. Наогул, такімі простымі рухамі напрацоўваецца аўтарытэт кожнага і арганізацыі ў цэлым.
Асноўныя змены ў Калектыўнай дамове 2016–2019:
– Складаць графікі працоўных адпачынкаў на каляндарны год да 1 красавіка для работнікаў навуковых падраздзяленняў і да 1 мая для работнікаў студэнцкага гарадка.
– Пры спыненні працоўнай дамовы выплачваць работніку пенсійнага ўзросту, які бесперапынку прапрацаваў у БДУ ці на выбарных пасадах у прафкаме, пярвічнай прафсаюзнай арганізацыі студэнтаў БДУ, матэрыяльную дапамогу:
ад 10 да 15 гадоў – у памеры 1 аклада;
ад 15 да 20 гадоў – у памеры 1,5 акладаў;
ад 20 да 25 гадоў – у памеры 2 акладаў;
ад 25 да 30 гадоў – у памеры 2,5 акладаў;
ад 30 да 35 гадоў – у памеры 3 акладаў;
ад 35 да 40 гадоў – у памеры 3,5 акладаў;
ад 40 да 45 гадоў – у памеры 4 акладаў;
ад 45 да 50 гадоў – у памеры 4,5 акладаў;
звыш 50 гадоў – у памеры 5 акладаў.
– У выпадку смерці работніка ці непрацуючага пенсіянера БДУ дапамогу аказваць асобе, якая ўзяла на сябе арганізацыю пахавання памерлага, на падставе пасведчання аб смерці.
– Пашырыць пералік сродкаў індывідуальнай абароны, якія работнікам БДУ выдаюцца бясплатна.
(Больш падрабязна пра сумеснае пасяджэнне Савета БДУ і прафкама работнікаў БДУ можна даведацца па спасылцы, размешчанай у «Інтранэце».)
Дзеянне бягучай Калектыўнай дамовы заканчваецца 23 чэрвеня 2019 года, таму цяпер прафсаюзны камітэт распачаў арганізацыю абмеркавання новага дакумента, які будзе закліканы вырашыць існыя пытанні.
Валерыя БАНДАРЧЫК
