Старшыня Савета спецыяльнага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў акадэмік Сяргей Абламейка ўручае нагрудныя знакі лаўрэатаў фонду
Сёння Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт з’яўляецца найбуйнейшай установай пасляўніверсітэцкай адукацыі нашай краіны, у якой навучаецца 20 % аспірантаў Рэспублікі Беларусь.
АСПІРАНТУРЫ БДУ 90 ГАДОЎ
Вышэйшай ступенню асноўнай адукацыі ў Рэспубліцы Беларусь з’яўляецца падрыхтоўка навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі. Універсітэт сярод усіх устаноў пасляўніверсітэцкай адукацыі Беларусі ўносіць самы важкі ўклад у гэты ўзровень адукацыі, забяспечваючы інтэлектуальную бяспеку нашай краіны.
Аспірантура ў БДУ створана ў адпаведнасці з пастановай СНК БССР ад 06.08.1927. Савету БДУ нададзена права праводзіць абароны доктарскіх дысертацый.
У 1927–1929 гг. у аспірантуры БДУ навучалася 59 аспірантаў.
Да пачатку вайны ў аспірантуры БДУ навучаліся 60 чалавек. Яе скончылі 98 чалавек і здалі кандыдацкія экзамены без адрыву ад вытворчасці 17 чалавек. З 1937 па 1941 гады 39 выпускнікоў БДУ абаранілі кандыдацкія дысертацыі.
Пасляваенныя гады характарызуюцца пастаянным ростам аспірантуры БДУ:
У аспірантуру ў 1949 г. вылучана 24 месцы.
1950 год – у аспірантуру прынята 34 чалавекі.
1951 год – у аспірантуры БДУ па 21 спецыяльнасці навучаецца больш за 80 чалавек.
1954 – у аспірантуру па 33 спецыяльнасцях залічана 70 чалавек.
1958 год – у маі ў аспірантуры навучаецца 127 чалавек (з іх 97 на вочным аддзяленні).
З 1974 па 2016 год колькасць аспірантаў, якія навучаюцца ў БДУ, павялічылася з 430 чалавек да 982.
З улікам дактарантаў колькасць асоб, якія навучаюцца ў сістэме пасляўніверсітэцкай адукацыі БДУ, перавысіла ў 2017 годзе 1100 чалавек.
Паказчыкі БДУ ў 2017 годзе ў галіне падрыхтоўкі навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі істотна вышэйшыя, чым паказчыкі, усталяваныя дзяржаўнай праграмай «Адукацыя і моладзевая палітыка» на 2016–2020 гады.
Сярод навучэнцаў БДУ расце доля тых, хто навучаецца па прыярытэтных спецыяльнасцях, неабходных для развіцця высокатэхналагічных вытворчасцяў, што адносяцца да V і VI тэхнічных укладаў эканомікі. Так, у 2016 годзе яна склала 13,4 % ад агульнай колькасці запланаваных месцаў, а ў 2017 годзе – 22,3 % (прадугледжана Праграмай 15,6 %).
У 2017 г. удзельная вага прыёму ў аспірантуру БДУ для прадпрыемстваў і арганізацый рэальнага сектара эканомікі склала 6,0 % (прадугледжана 3,7 %).
Удзельная вага выпуску з абаронай дысертацыі ў межах усталяванага тэрміну навучання з аспірантуры ў БДУ ў 2017 годзе склала 22,3 % для ўсяго кантынгенту аспірантаў і 15,1 % для грамадзян Рэспублікі Беларусь (прадугледжана 5,8 %).
Удзельная вага выпуску з абаронай дысертацыі ў межах усталяванага тэрміну навучання з дактарантуры ў 2017 годзе склала 23,1 % (прадугледжана 16,5 %).
У БДУ распрацаваны і функцыянуе вялікі комплекс стымулюючых мерапрыемстваў ад этапу даўніверсітэцкай падрыхтоўкі (напрыклад, школы юных навукоўцаў), праз этап НДРС і аж да абароны дысертацыі. Разам з тым самым галоўным у гэтым ланцужку, нароўні з намаганнямі суіскальнікаў навуковых ступеняў, з’яўляецца праца навуковых кіраўнікоў.
Колькасць аспірантаў БДУ, якім прызначалася стыпендыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
|
Год прызначэння стыпендыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
|
Колькасць аспірантаў, якім была прызначана стыпендыя ва УА, падведамных Мінадукацыі |
36 |
47 |
61 |
51 |
45 |
56 |
|
Колькасць аспірантаў БДУ, якім была прызначана стыпендыя |
7 |
7 |
12 |
9 |
7 |
11 |
|
Працэнт прызначэння стыпендый у БДУ ад агульнай колькасці прызначаных стыпендый па Міністэрстве адукацыі |
19% |
15 % |
20% |
18% |
16 % |
20% |
НАЙЛЕПШЫЯ НАВУКОВЫЯ
КІРАЎНІКІ
У БДУ ў апошняе дзесяцігоддзе наладжаны маніторынг эфектыўнасці навуковага кіраўніцтва кожнага з амаль 1000 навуковых кіраўнікоў. Прывядзём некалькі прыкладаў супрацоўнікаў БДУ, якія найбольш эфектыўна працавалі з аспірантамі:
Рыгор Васілевіч, член-карэспандэнт НАН Беларусі, прафесар, доктар юрыдычных навук, загадчык кафедры канстытуцыйнага права юрыдычнага факультэта. За апошняе дзесяцігоддзе кіраваў 10 аспірантамі (грамадзяне Рэспублікі Беларусь) з якіх да цяперашняга часу абаранілася 7.
Юрый Харын, член-карэспандэнт НАН Беларусі, прафесар, доктар фізіка-матэматычных навук, дырэктар установы БДУ «Навукова-даследчы інстытут прыкладных праблем матэматыкі і інфарматыкі». За апошняе дзесяцігоддзе кіраваў 12 аспірантамі (грамадзяне Рэспублікі Беларусь), з якіх да цяперашняга часу абаранілася 10.
Ларыса Цітарэнка, прафесар, доктар сацыялагічных навук, прафесар кафедры сацыялогіі факультэта філасофіі і сацыяльных навук. За апошняе дзесяцігоддзе кіравала 10 аспірантамі (грамадзяне Рэспублікі Беларусь), з якіх да цяперашняга часу абаранілася 8.
Ніна Мячкоўская, прафесар, доктар філалагічных навук, прафесар кафедры тэарэтычнага і славянскага мовазнаўства філалагічнага факультэта. За апошняе дзесяцігоддзе кіравала 17 аспірантамі (грамадзяне Рэспублікі Беларусь), з якіх да цяперашняга часу абаранілася 11.
Анатоль Салькоў, кандыдат гістарычных навук, дацэнт, загадчык кафедры гісторыі паўднёвых і заходніх славян гістарычнага факультэта. За апошняе дзесяцігоддзе кіраваў 7 аспірантамі (грамадзяне Рэспублікі Беларусь), з якіх да цяперашняга часу абаранілася 6.
